Святлана Міхайлаўна Басуматрава
нарадзілася 22 лістапада 1946 года ў Мазыры. Дзяцінства прайшло на Магілёўшчыне. Да трэццяга курса (1966-1969) вучылася на літаратурным факультэце інстытута імя А. М. Горкага. У сувязі са смерцю бацькі пакінула вучобу. Працавала ў саўгасе, на шынным камбінаце, на будаўніцтве ў Бабруйску, выкладчыцай беларускай і нямецкай моў у сярэдніх школах Ляхавіцкага раёна Брэсцкай вобласці, з 1972 года – карэспандэнтам-арганізатарам радыёвяшчання ў Бабруйску. Скончыла Маскоўскі літаратурны інстытут імя А. М. Горкага (1986). Друкуецца з 1960 года. Аўтар зборнікаў паэзіі «Белая Бярэзiна» (1981 г.), «Кветкi палявыя» (1985 г.), «Званы чалавечнасцi» (1988 г.) і інш. Любоў да бацькаўшчыны, да яе людзей, памяць аб тых, хто аддаў жыццё за Радзіму, шырыня і непасрэднасць пачуццяў – галоўнае ў лірыцы паэтэсы. Член Саюза пісьменнікаў БССР з 1982 года. У 2014 годзе стала лаўрэатам прэміі імя Алеся Пісьмянкова за дасягненні ў галіне літаратуры.
Памёрла 29 мая 2016 года.

Творы С. Басуматравай

Белая Бярэзіна : вершы. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1981. – 63 с. – (Першая кніга паэта).
Кветкі палявыя : кніга паэзіі. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1985. – 70 с.
Званы чалавечнасці : вершы. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1988. – 174 с.
Далеч-далячынь : вершы і паэмы. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1991. – 142 с. : іл. 

***
«Мороз морозит – в этом он искусник…» ; «На индианок робких непохожая…» ; «Дрожит луна серебряной кувшинкой…» ; «На Башиловке дома, как терема…» : [стихотворения] // Юность. – 1970. – № 12. – С. 40.
Жанчына; «Калi пяе завея за плячыма…» ; «Наш горад спiць, дажджом закалыханы…» : [вершы] // Полымя. – 1975. – № 3. – С. 97-98.
«Ці хмары збяруцца, ці вецер падуе…» : [верш] // Дзень добры, мама! : словы адданасці і любові. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1977. – С. 175.
«Люблю Дзвіну і Нёман, Сож і Піну…» : [верш] // Адданасць : вершы. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1978. – С. 356.
Белыя панамкі : балада // Полымя. – 1980. – № 3. – С. 94-96.
Палыны ; «За дзень свой першы і за дзень апошні...» ; «Дзіцятка, дарагое буслянятка...» ; «Мільгаюць звыкла месяцаў імёны...» : [вершы] // Дзень паэзіі – 80 / укладальнік Пятрусь Макаль. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1980. – С. 26-27.
Беларускія бярозы ; «На папары ўвосень прыходзіць…» : [вершы] // Дзень паэзіі-82. – Мінск, 1982. – С. 80-81.
«Галадоўка і ссылка...» ; «Як надзея мая заначуе...» ; «Закончыцца жыцця кароткі нарыс...» : [вершы] // Дзень паэзіі – 83 / укладальнік Юрась Свірка. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1983. – С. 54-55.
Пераправа : Аляксею Пысіну : [верш] // За цябе, Радзіма! : вершы беларускіх паэтаў / укладальнік Сяргей Папар. – Мінск : Юнацтва, 1984. – С. 113.
Сосны ў жыце ; Партызанiха : [вершы] // Партызаны, партызаны... : зборнік паэзіі / [складальнік Ю. М. Свірка]. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1985. – С. 274-276.
«І кожны дзень...» ; «Шчымліваю, сардэчнаю струною...» : [вершы] // Дзень паэзіі – 86 / укладальнік Яўген Міклашэўскі. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1986. – С. 29-30.
«Мільгаюць звыкла месяцаў імёны…» ; Беларускія бярозы : [вершы] // Дзень паэзіі. 1965-1984 : выбранае / складальнікі: Я. В. Міклашэўскі, В. Б. Спрынчан. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1986. – С. 136.
«Прыкметна маці нашы пастарэлі…» : [вершы] // Літаратура і мастацтва. – 1986. – 24 студзеня. – С. 8-9.
Наша партыйнасць : [верш] // Гары, агонь Кастрычніка : вершы / укладальнік Яўген Хвалей. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1987. – С. 26-27.
Пісьменнікам–франтавікам : [верш] // Слова міру і праўды : вершы / [укладанне А. Марціновіча]. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1987. – С. 44.
Верность : [стихотворение] // О любви : стихи и рассказы / [составитель В. А. Марук]. – Минск : Юнацтва, 1988. – С. 44-45.
Вятранне з выраю, або Успамін пра размову з Іванам Шамякіным у кабінеце Саюза пісьменнікаў БССР зімой 1970 года : [верш] // Маладосць. – 1988. – № 12. – С. 118-119.
Ля дрэва, пасаджанага Машэравым : [вершы] // Маладосць. – 1988. – № 12. – С. 118-119.
Пуцявы абходчык : [верш] // Мы - беларусы : вершы / [складальнік Я. Міклашэўскі]. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1988. – С. 104-105.
Юным ; Размова з былым аднакурснікам : [вершы] // Дзень паэзіі – 88 / складальнік В. А. Жуковіч. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1988. – С. 27-29.
Матчына трывога ; «А ўсё-ткі шкада мне...» : [вершы] // Дзень паэзіі – 90 / укладальнік В. А. Шніп. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1990. – С. 34-35.
Вяртанне з выраю, або Успамін пра размову з Іванам Шамякіным у Саюзе пісьменнікаў зімой 1970 года : [верш] // Матчына слова : кніга пра беларускую мову / укладанне Уладзіміра Паўлава. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1991. – С. 90-91.
Магілёўшчына ; Пасталенне ; «Калі залівала паводка…» ; «Прыкметна…» ; Ураджанні ад наведання Дома творчасці пісьменнікаў у Піцундзе ; Маладосць, затрымайся : [вершы] // Галасы Прыдняпроўя : Магілеўшчына літаратурная : паэзія, проза, пераклады, успаміны, крытыка, гумар і сатыра. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1991. – С. 6-12.
Бацькоўскі дом ; «Мільгаюць звыкла месяцаў імёны…» ; На золку ; «Пясчаны бераг, продкамі абжыты…» : [вершы] // Анталогія беларускай паэзіі : у 3-х т. Т. 3. Вершы і паэмы. – Мінск, 1993. – С. 438-440.
«Вновь ветер...» ; Глоток любви ; «Вот берег, облюбованный деревней...» ; «Нет, нет, на картах я не ворожу...» ; Близкая даль : [стихотворения] // Нёман. – 1993. – № 2. – С. 99-102.
Знак перасцярогі : [верш] // Зорка Палын : творы беларускіх паэтаў пра чарнобыльскую трагедыю / укладанне А. І. Бельскага. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1993. – С. 23-24.
Плачуць багатыя : [вершы] // Маладосць. – 1994. – № 6. – С. 41-45.
Цяжкая зіма ; Аматару штодзенных прабежак ; Шчымлівы ўспамін : [вершы] // Полымя. – 1995. – № 11. – С. 172-174.
Мой правапіс : [вершы] // Маладосць. – 1996. – № 11. – С. 34-41.
Станцыя выратавання ; Несмяротная песня ; Сацыялка ; «Заганы прыкрай не пазбыцца...» ; Памяці сяброўкі ; «На далоні ў вечнасці…» ; Бабін век : [вершы] // Літаратура і мастацтва. – 1996. – 22 лістапада. – С. 8.
У віхры штодзённых будзеных падзей ; Ля фантана ; Былому вайскоўцу ; Аптымістычнае ; Памяць калегі : [вершы] // Літаратура і мастацтва. – 1996. – 26 студзеня. – С. 8.
Маладосць, затрымайся : [верш] // Памяць : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі : Мазыр. Мазырскі раён. – Мінск, 1997. – С. 522.
«Не снiцца ўночы мне Амерыка…» [верш] // Агледзіны : вершы беларускіх паэтаў / [уклад. і прадм. А. Бакача]. – Мінск : Беларускі кнігазбор, 1998. – С. 23.
«Па мазырскай абветранай вуліцы…» : [урывак з верша «Маладосць, затрымайся»] // Ты, Мазыр, - мой Парнас : зборнік вершаў / складальнік В. Р. Андрыеўскі. – Мазыр, 2001. – С. 94.
Пацеркі дзён : [вершы] // Літаратура і мастацтва. – 2001. – 16 лістапада. – С. 12.
«Сціх лістапада каляровы дождж…» [верш] // Анталогія беларускага санета / [укладальнік Я. Хвалей]. – Мінск : Ураджай, 2002. – С. 48-49.
Мама : [верш] // Роднае слова. – 2006. – № 11. – С. 36.
Вяртанне ; Мая спадчына; Пад ветразямі : [вершы] // Літаратура і мастацтва. – 2013. – 25 кастрычніка (№ 42). – С. 6.
Прабабчына слова; «Расцвітаюць сады...»; Славутаму земляку; «Пра нешта шэпча ветрык...» : [вершы] // Літаратура і мастацтва. – 2013. –5 красавіка. – С. 6.
«Прыкметна маці нашы пастарэлі…» : [верш] // Па праву жывога : кніга-прызнанне сучасных беларускіх паэтаў да 70-годдзя вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. – Мінск : Беларуская Энцыклапедыя, 2014. – С. 45.

Публіцыстычныя творы С. Басуматравай

Кнігі, з якімі мы на расстаемся : да 90-годдзя з дня нараджэння Ільі Ільфа // Камуніст. – 1987. – 16 кастрычніка. – C. 4.
…Мы радкі пакідаем з жывымі : да 70-годдзя з дня нараджэння Аляксея Пысіна // Камуніст. – 1990. – 24 сакавіка. – С. 3.
Ён не быў, ён – ёсць! : да 75-годдзя з дня нараджэння А. Макаёнка // Бабруйскае жыццё. – 1995. – 9 лістапада. – С. 2.
Застаёцца ў баявым страі : паэту-франтавіку Пятру Прыходзьку – 75 // Бабруйскае жыццё. – 1995. – 23 лютага. – С. 3.

Пераклады С. Басуматравай

Гамзатаў, Р. Прызнанне ; Жураўлі : [вершы] / Р. Гамзатаў ; перакладчык з рус. Святлана Басуматрава // Бабруйскае жыццё. – 1993. – 18 верасня. – С. 2.
Лермантаў, М.Ю. Ветразь : [верш] / М. Ю. Лермантаў ; перакладчык з рус. Святлана Басуматрава // Братэрства, 89 : літаратурны зборнік. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1989. – С. 305-306.

Песні на вершы С. Басуматравай

Аўсіюк, А. М. Чакаю : [ноты] / музыка А. Аўсіюка ; словы С. Басуматравай // Я так люблю… : (зборнік вакальна-харавых твораў) / А. М. Аўсіюк. – Мазыр, 1996. – С. 101-103.
Аўсіюк, А. М. Чаромхавыя халады : [ноты] / музыка А. Аўсіюка ; словы С. Басуматравай // Я так люблю… : (зборнік вакальна-харавых твораў) / А. М. Аўсіюк. – Мазыр, 1996. – С. 103-106.

Крытычныя работы і рэцэнзіі на творы С. Басуматравай

«Белая Бярэзіна»

Голуб, Т. Перакананне ў шчырасці / Т. Голуб // Маладосць. – 1981. – № 12. – С. 173-175.
Скрыган, Я. Першая кніга / Ян Скрыган // Літаратура і мастацтва. – 1982. – 19 сакавіка. – С. 7.
Скрыган, Я. Святлана Басуматрава:[аб кнізе «Белая Бярэзіна»] / Ян Скрыган // Некалькіхвілін чужога жыцця : апавяданні, успаміны, роздум / Ян Скрыган. – 2-е выд., дап. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1990. – С. 329–332.

«Кветкі палявыя»

Ненадавец, А. «Свет вялікі і непаўторны» : крытыка і бібліяграфія / Аляксей Ненадавец // Камуніст. – 1986. – 26 лютага. – С. 3.
Свірка, Ю. «Свет жывы і непаўторны…» / Ю. Свірка // Літаратура і мастацтва. – 1986. – 20 сакавіка. – С. 6-7.

Літаратура аб жыцці і творчасці С. Басуматравай

Барсток, М. Прыцягальнасць звычайнага / М. Барсток // Полымя. – 1992. - № 4. – С. 249-252.
Басуматрава Светлана Михайловна // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 томах / [редколлегия: Т. В. Белова (главный редактор) и др.]. – Том 3 :  Гомельская область : в 2 кн. Кн. 1. – Мінск, 2012. – С. 30-31.
Басуматрава Светлана Михайловна // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 томах / [редколлегия: О. В. Ванина (главный редактор) и др.]. – Том 6 :  Могилёвская область : в 2 кн. Кн. 1. А–К. – Мінск, 2020. – С. 34.
Басуматрова Светлана Михайловна // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.]. – Минск, 2006. – Т. 2. – С. 214.
Басуматрава Святлана // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. Т. 1. Абуховіч – Ватацы / Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы Акадэміі навук Рэспублікі Беларусь ; Беларуская Энцыклапедыя. – Мінск, 1992. – С. 262-264.
Басуматрава Святлана // Беларускія пісьменнікі (1917–1990) : даведнік / [складальнік А. К. Гардзіцкі]. – Мінск, 1994. – С. 51-53.
Басуматрава Святлана : [біяграфічная даведка, бібліяграфія] // Пісьменніцы Беларусі. Частка ІІ. Пісьменніцы Гомельшчыны / складальнікі: Л. А. Піскун, Я. У. Піскун. – Мазыр, 1996. – С. 3-4.
Басуматрава Святлана Міхайлаўна // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. Т. 2. - Мінск, 1996. - С. 343.
Басуматрава Святлана Міхайлаўна // Культура Беларусі : энцыклапедыя : [у 6 т.]. – Мінск, 2010. – Т. 1. – С. 516.
Басуматрава Святлана Міхайлаўна // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва : у 5 т. Т. 1. - Мінск, 1984. – С. 313.
Бур’ян, Б. «…Прытулак стомленай душы» / Б. Бур’ян // Полымя. – 1989. - № 3. – С. 212-214.
Вяршынін, В. Званы чалавечнасці / В. Вяршынін // Магілёўская праўда. – 1990. – 25 студзеня. – С. 3.
Жыбуль, В. Святлана Басуматрава : [біяграфія] / Віктар Жыбуль // Роднае слова. – 2006. – № 11. – С. 36.
Казак, А. Жыццёвы почырк паэта : [аб жыцці і творчасці Святланы Басуматравай] / Аляксандр Казак // Бабруйскае жыццё. – 2012. – 27 студзеня. – С. 2.
Куляшоў, М. «Мой лістапад – пара смугі і страт» : шчырая размова са Святланай Басуматравай / Міхась Куляшоў // Бабруйскае жыццё. – 2015. – 22 ліпеня. – С. 28.
Куртаніч, В. Падарожжа ў паэзію / В. Куртаніч // Народная газета. - 1991. - 26 ліпеня. - С. 4.
Леўчанка, М. Святло паэзіі Святланы / Мікола Леўчанка // Планета – семья : научно-популярный и литературно-художественный журнал. – 2007. – № 5. – С. 34-35.
Магілевец, М. Блізкая далячынь / М. Магілевец // Магілёўская праўда. – 1991. – 6 ліпеня. – С. 4.
Мельнікава, А. Кветкі палявыя : Святлана Басуматрава / А. Мельнікава // Прыпяцкая рапсодыя : [нарысы] / Бібліятэкака Гомельскага абласнога аддзялення «Саюз пісьменнікаў Беларусі». – Гомель, 2010. – С. 213-216.
Мельнікава, А. Паэзія – слова жаночага роду : Святлана Басуматрава / А. Мельнікава // Мазыр. 850 год : у 3-х т. Т. 2. Мазыр літаратурны / пад агульнай рэдакцыяй І. Ф. Штэйнера. – Гомель, 2005. – С. 120-125.
50 год з дня нараджэння С. М. Басуматравай : тэматычны спіс // Новыя кнігі : па старонках беларускага друку : штомесячны бібліяграфічны бюлетэнь. – 1996. - № 4. – С. 7-8.
Светлане Басуматровой – 50 // Літаратура і мастацтва. – 1996. – 22 лістапада. – С. 8.
Святлана Басуматрава // На арбіце часу. - Мінск, 1974. - С. 231-232.
Святлана Басуматрава : [біяграфічная даведка] // Анталогія беларускай паэзіі : у 3-х т. Т. 3. Вершы і паэмы. – Мінск, 1993. – С. 437.
Святлана Басуматрава : [звесткі аб жыцці і дзейнасці] // Прыдняпроўе – край талентаў : альманах / укладальнік У. І. Бацкалевіч. – Мінск, 2014. – С. 7.
«Таемнасцю вабіць жыццё…» : [старонкі біяграфіі] // Памяць : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі : Мазыр. Мазырскі раён. – Мінск, 1997. – С. 522.
Харанека, А. Знаёмыя галасы / Аксана Харанека // Бабруйскае жыццё. – 1992. – 16 мая. – С. 2. – Са зместу: [Аб творах Святланы Басуматравай, якія ўвайшлі ў зборнік «Галасы Прыдняпроўя»].
Янішчыц, Я. «…І веру ў сваю лепшую пару» / Яўгенія Янішчыц // Полымя. - 1983. - № 4. - С. 213-215.

Скачать Word документ